دوستی دارم که روزی همراه همسرش رانندگی می کرد که ناگهان خودرو دیگری از طرفی که همسرش نشسته با آنها برخورد می کند و منجر به مرگ همسرش می شود، این درحالیست که سرعت دوستم بیشتر از 50 کیلومتر در ساعت نبود، و مسبب تصادف آن ماشینی است که به آنها زده، آیا دوستم (یعنی شوهر آن زن) در مرگ او سهمی دارد و آیا ملزم به کفاره و دیه می شود؟
الحمدلله،
اگر دوست شما مرتکب خطایی نشده است، و به هیچ وجهی در تصادف نقشی نداشته است، پس چیزی هم بر او لازم نیست، نه دیه و نه کفاره، و این موارد بر راننده خطاکار لازمست، البته دیه را عاقله او بدهند و عاقله یعنی : نزدیکان مرد از جانب پدر که بالغ و توانگر و خردمند باشند، مثل پدر و پدربزرگ و پسر و برادر و عمو و پسرعمو .
و اگر دو راننده در این تصادف مرگ بار هر دو نقش داشته باشند، پس هرکدام از آنها نیز به نسبت تقصیری که داشته اند باید دیه بدهند، اما کفاره کاملی بر هر دو لازمست که عبارتست از : دو ماه پشت سر هم روزه گرفتن .
امام ابن قدامه می گوید: «و هرکسی در قتل (خطا) مشارکت داشته باشد، بر وی نیز کفاره لازم می شود، و همینطور هریک از طرفین و یا افرادی که در (آن قتل) با وی شریک بوده اند نیز کفاره لازم است. و این رای بیشتر اهل علم است، از جمله: حسن بصری، عکرمه، نخعی، ثوری، و امام مالک و شافعی و اصحاب رای». "المغنی" (12/226).
و از جمله خطاهایی که امکان وقوع آن وجود دارد، می توان به سه علت اصلی (و غالب) زیر اشاره نمود:
1- تصادف بخاطر سهل انگاری در نگهداری ماشین و عدم تعمیر نقایص آن باشد، مانند ترمزهای ماشین و غیره..
2- بخاطر حال راننده باشد، مثلا او درحالی رانندگی کند که نیاز به خواب دارد ولی بدون آنکه استراحت لازم را بکند تا از خواب آلودگی خارج گردد، اما با اینحال رانندگی می کند.
و یا راننده مشغول چیزی می شود که به دقت و توجه او نسبت به کنترل کامل ماشین خلل وارد کند.
3- و یا بخاطر تخلف از مقررات راهنمایی و رانندگی باشد.
و این کارشناس است که نسبت خطا را مشخص می کند.
منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).
والله اعلم
وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com