دوستی دارم که از روی نادانی مزاح می گوید، مثلا هنگامی که با دوستانش مزاح گوئی می کند در لحظه برداشتن گوشی تلفن می گوید : «بایستی به خدا خبر دهم» سپس ادامه می دهد و می گوید : «خدا خوش آمدی» گویا با خدا سخن می گوید، من می دانم این سخنان جایز نیستند ولی آیا به حد کفر می رسد؟
الحمدلله،
ایمان به خدای متعال مبنی بر تعظیم و تکریم و تسلیم او تعالی است، و لذا خداوند متعال کافرین را مورد عیبجوئی قرار می دهد و به آنها خبر می دهد که چون خدا را آنگونه که باید نشناختند مشرک شدند. می فرماید : «وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالْأَرْضُ جَمِیعًا قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَالسَّماوَاتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَی عَمَّا یُشْرِکُونَ» (زمر 67).
یعنی : « آنها خدا را آن گونه که شایسته است نشناختند، در حالی که تمام زمین در روز قیامت در قبضه اوست و آسمانها پیچیده در دست او؛ خداوند منزّه و بلندمقام است از شریکیهایی که برای او میپندارند».
پس الله متعال آنقدر عظیم است که نزدیک است آسمانها از عظمت او درهم بشکافند، چنانکه می فرماید : « تَکَادُ السَّمَوَاتُ یَتَفَطَّرْنَ مِنْ فَوْقِهِنَّ وَالْمَلَائِکَةُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَیَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِی الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ» (شوری 5).
یعنی : « نزدیک است آسمانها (بخاطر نسبتهای ناروای مشرکان) از بالا متلاشی شوند و فرشتگان پیوسته تسبیح و حمد پروردگارشان را بجا میآورند و برای کسانی که در زمین هستند استغفار میکنند؛ آگاه باشید خداوند آمرزنده و مهربان است».
کسی که در مخلوقات و کائنات الله تعالی تفکر کند، گوشه ای از آثار عظمت او را خواهد دید، پیامبر صلی الله علیه وسلم در وصف کرسی و عرش می فرماید : « ما السماوات السبع فی الکرسی إلا کحلقة بأرض فلاة وفضل العرش علی الکرسی کفضل تلک الفلاة علی تلک الحلقة» السلسلة الصحیحة (1/223) .
یعنی : «وسعت آسمانهای هفتگانه در مقابل کرسی همچون حلقه ای در بیابان است، و بزرگی عرش در مقابل کرسی نیز بمانند بزرگی این بیابان در مقابل آن حلقه است».
براستی که بزرگداشت و تکریم خداوند عزوجل با سبک شمردن او، در یک قلب واحد جمع نمی شود، و لذا استهزاء و مزاح گفتن در مورد الله متعال و یا در مورد پیامبران یا در کل آیات او تعالی کفر اکبر است، چه انسان از روی جدیت سخن بگوید یا شوخی و بذله گوئی، چنانکه الله متعال در سوره توبه می فرماید : «وَلَئِن سَأَلْتَهُمْ لَیَقُولُنَّ إِنَّمَا کُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ قُلْ أَبِاللّهِ وَآیَاتِهِ وَرَسُولِهِ کُنتُمْ تَسْتَهْزِؤُونَ * لاَ تَعْتَذِرُواْ قَدْ کَفَرْتُم بَعْدَ إِیمَانِکُمْ إِن نَّعْفُ عَن طَآئِفَةٍ مِّنکُمْ نُعَذِّبْ طَآئِفَةً بِأَنَّهُمْ کَانُواْ مُجْرِمِینَ» (توبه 64-66).
یعنی : «اگر از آنها بپرسی ( چرا این اعمال خلاف را انجام دادید؟!) میگویند: «ما بازی و شوخی میکردیم!» بگو: « آیا خدا و آیات او و پیامبرش را مسخره میکردید؟!» (بگو:) عذر خواهی نکنید (که بیهوده است؛ چرا که) شما پس از ایمان آوردن، کافر شدید! اگر گروهی از شما را (بخاطر توبه) مورد عفو قرار دهیم، گروه دیگری را عذاب خواهیم کرد؛ زیرا مجرم بودند».
شیخ الاسلام ابن تیمیه می گوید : «این (آیه) نص (صریحی است) که شوخی کردن با خدا و آیات و رسولانش کفر است، و دلالت می کند که هرکس (شخصیت) رسول خدا را چه از روی جدیت یا مزاح سبک بشمارد کافر خواهد شد» الصارم المسلول (2/70).
و قاضی ابوبکر ابن العربی در "احکام القرآن" در تفسیر این آیه گفته : «آنچه منافقون گفتند یا از روی جدیت بود یا از روی مزاح، در هر حال که باشد این کفر است، چرا که کفرگوئی از روی مزاح خود کفر است و خلافی در این مورد بین امت (اسلام) نیست».
و علامه عبدالرحمن سعدی در تفسیر خود بر این آیه می نویسد : «مسخره کردن خدا و پیامبرش کفر است، و انسان را از دین بیرون می کند، چون اصل و اساس دین بر پایه تعظیم و بزرگ داشت خدا و تعظیم دین و پیامبرانش قرار دارد، و مسخره کردن به یکی از آنان با این اصل متضاد است و به شدت آن را نقض می کند».
و اما آنچه که این شخص بر زبان جاری کرده، در واقع سبک شماردن الله متعال و پایین آوردن شأن او تعالی به شأن و جایگاه بشر است، و بدون تردید کفر است، و جز انسان نادان و جاهل چنین نمی گوید، و یا کسی که خداوند در قلب او وقاری نداشته باشد، و کفر و استهزاء خود را با گفتن این سخن شنیع که : (بایستی به خدا خبردهم) دو چندان کرد، آیا خداوند عزوجل نیازی به خبر انسان جاهل دارد؟ « إِنَّ اللَّهَ لا یَخْفَی عَلَیْهِ شَیْءٌ فِی الْأَرْضِ وَلا فِی السَّمَاءِ » . « هیچ چیز، در آسمان و زمین، بر خدا مخفی نمیماند».
اکنون بر این شخص لازمست که ایمانش را تجدید کند، و از نو داخل اسلام شود و شهادتین گوید، و به درگاه الله متعال توبه و استغفار نماید، و عمل صالح و خیرات خود را بیافزاید، شاید الله متعال از او گذشت کند و جهالت و عداوتش را ببخشاید.
و برشماست که او را نصیحت کنید که از این شیوه سخن گفتن پرهیز کند و خطرات آنرا برایش گوشزد نمائید، پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید : « إِنَّ الرَّجُلَ لَیَتَکَلَّمُ بِالکَلِمَةِ لاَ یَرَی بِهَا بَأْسًا یَهْوِی بِهَا سَبْعِینَ خَرِیفًا فِی النَّارِ» ترمذی (2314).
یعنی : «گاهی انسان سخنی بر زبان جاری می کند که از نظر او مهم نیست اما (نمی داند که با) گفتن آن به اندازه هفتاد سال به جهنم فرو می رود».
و مبادا که با افرادی که همچون شیوه کلامی دارند و حاضر نیستند از آن دست بردارند دوستی داشته باشید، که الله متعال می فرماید : «وَقَدْ نَزَّلَ عَلَیْکُمْ فِی الْکِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آیَاتِ اللّهِ یُکَفَرُ بِهَا وَیُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلاَ تَقْعُدُواْ مَعَهُمْ حَتَّی یَخُوضُواْ فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ إِنَّکُمْ إِذًا مِّثْلُهُمْ إِنَّ اللّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِینَ وَالْکَافِرِینَ فِی جَهَنَّمَ جَمِیعًا» (نساء 140).
یعنی : «و خداوند (این حکم را) در قرآن بر شما نازل کرده که هرگاه بشنوید افرادی آیات خدا را انکار و استهزا میکنند، با آنها ننشینید تا به سخن دیگری بپردازند! وگرنه، شما هم مثل آنان خواهید بود. خداوند، منافقان و کافران را همگی در دوزخ جمع میکند».
منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).
والله اعلم
وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
