مردی که دارای دو زن است روزی با همسرش بر سر زن دیگرش دچار مشاجره می شود، در اثنای دعوا و جدل سر زن را می گیرد و به دیوار می کوبد، زن به کُما رفته و بعد از مدتی بدون آنکه بهوش آید جان می دهد، آیا این شوهر ملعون است یا به دلیل عدم نیتش در کشتن ممکن است مرد عفو خداوند قرار گیرد؟
الحمدلله،
عملی که این مرد مرتکب شده که سر همسرش را به دیوار کوبیده است، عملی منکر و ناجایز بوده است؛ زیرا الله متعال زدن همسر را با این شیوه حلال نکرده است، تنها رخصت داده شده که بعد از نصیحت و دوری کردن از او – اگر باز اصلاح نشد – او را به قصد تادیب بدون شدت بزند، بگونه ایکه اثری بر بدنش نگذارد یا عضوی از بنش نشکند، نه اینکه بقصد انتقام یا تخلیه کردن نفس از خشم او را بزند!
و حال آنچه این مرد مرتکب شده بعنوان قتل شبه عمد محسوب می شود، و قتل شبه عمد – بر طبق تعریف جمهور اهل علم – قتلی است که شخص قصد زدن کسی را با وسیله‌ای کند که معمولاً کشنده نیست و (با زدن آن) بمیرد، مثل عصا یا شلاق ..
امام ابن قدامه می گوید : «شبه عمد یکی از اقسام قتل است، که عبارتست از : قصد زدن با چیزی که غالبا کشنده نیست؛ حال چه به سبب دشمنی او را بزند یا بقصد تنبیه، ولی در آن زیاده روی می کند، مثل زدن بوسیله شلاق یا عصا یا سنگ ضعیف و یا زدن با دست و امثال اینها که غالبا آدمی را نمی کشند، این شبیه (قتل) عمد است، زیرا او را بدون قصد قتلش می زند، و از آن جهت عمد هم نامبرده می شود چون به عمد او را زده، لذا هم خطا و هم عمد هر دو موجود اند، در اینجا قصاصی درکار نیست، ولی بر طبق رأی اکثر اهل علم باید به عاقله (مقتول) دیه بدهد» "المغنی" (8/116).
بنابراین شوهر این زن باید دو چیز را انجام دهد :
اول : کفاره بدهد، باید دو ماه پشت سر هم روزه بگیرد، به دلیل فرموده خداوند متعال : «وَمَا کَانَ لِمُؤْمِن أَنْ یَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلاَّ خَطَأَ وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْرِیرُ رَقبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَ دِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَی أَهْلِهِ إِلاَّ أَنْ یَصَّدَّقُوا – إلی قوله تعالی : - فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیَامُ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْنِ تَوْبَةً مِنْ اللَّهِ وَ کَانَ اللَّهُ عَلِیماً حَکِیماً» (نساء : 92)
یعنی : «هیچ مؤمنی را سزوار نیست که مؤمن دیگری را بکشد مگر از روی خطا. کسی که مؤمنی را به خطا کشت باید برده مؤمنی را (بعنوان کفاره) آزاد کند، و خونبهایی هم به بستگان مقتول بپردازد، مگر اینکه آنان در گذرند – تا آنجا که می فرماید : - اگر هم دسترسی (به آزاد کردن برده) نداشت، باید (قاتل) دو ماه پیاپی و بدون فاصله روزه بگیرد. خداوند (این را برای) توبه (شما) مقرر داشته است و خداوند آگاه و حکیم است».
درضمن قاتل نمی تواند بجای دو ماه روزه گرفتن به فقراء طعام دهد، زیرا در آیه ذکری از آن نشده است.
از علماء هیئت دائمی افتاء سوال شد : آیا بعد از پرداخت دیه (قتل) باید روزه هم بگیرم؟ چند روز؟ آیا پشت سر هم باشد یا خیر؟ و آیا امکان این هست که روزه را بصورت منقطع گرفت و یا اصلا بجای آن (به مساکین) طعام دهم؟
پاسخ دادند : «بر شما واجب است که کفاره قتل خطاء بدهید، که عبارتست از : آزاد کردن یک برده مؤمن، اگر برده نیافتی پس دو ماه پشت سر هم روزه بگیرید، و منقطع کردن این دو ماه صحیح نیست، و همینطور اطعام مساکین در کفاره قتل خطا درست نیست، زیرا (طعام دادن به مساکین) بعنوان کفاره قتل خطا نه کتاب الله و نه سنت پیامبر صلی الله علیه وسلم ثابت نشده است، و پروردگار شما فراموشکار نیست (یعنی اگر روا می دانست آنرا بیان می فرمود)». "فتاوی اللجنة الدائمة" (21/273) .
دوم : باید دیه هم بدهد، که معادل قیمت پنجاه شتر است. دیه را باید عاقله قاتل به ورثه مقتول بدهند. و مراد از عاقله یعنی : نزدیکان مرد از جانب پدر که بالغ و توانگر و خردمند باشند، مثل پدر و پدربزرگ و پسر و برادر و عمو و پسرعمو .
منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).
والله اعلم
وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
