::ISLAMPP.COM::     دانلود کل سایت بصورت آفلاین! کلیک کنید
 

نمايش فتاوى

 

فتاوى -->> -->>  فتواى انتخاب شده

قاتل از مقتول ارث نمی برد، آیا در قتل خطا هم ارث نمی برد؟
شماره فتوى 8845

تعداد بازديد 5971

فرستادن به دوست 

 چاپ كردن

تاريخ اضافه 2013-12-21

 

مردی برادر خود را بر اثر اشتباهی که در تصادف رانندگی مرتکب می شود کشته است، آیا او از متوفی ارث می برد؟ از دیه چی؟


الحمدلله،

انسان قاتل از روی عمد از مقتول ارث نمی برد، و این مورد اجماع علماء واقع شده است، به دلیل حدیث ابوهریره رضی الله عنه که گفت : رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمود : «الْقَاتِلُ لا یَرِثُ». یعنی : «قاتل (از مقتول) ارث نمی‌برد». ترمذی (2109) روایت کرده و البانی آنرا صحیح دانسته است. امام ترمذی بعد از روایت حدیث فوق، گفته : «اهل علم به این حدیث عمل کردند که قاتل از مقتول ارث نمی برد چه قتل عمد باشد یا خطا، ولی بعضی گفتند : در قتل خطا ارث می برد و این رأی امام مالک است».

اما اگر قتل از روی خطا و اشتباه باشد، این مورد اختلاف بین اهل علم است که آیا قاتل ارث می برد یا خیر؟

«امام‌شافعی می‌گوید : هر نوع قتلی‌، مانع از ارث بردن وارث از مورث خود می‌شود، یعنی به هرشیوه وارث مورث خود را بکشد از ارث اومحروم می‌شود. حتی اگرقتل ازکودک صغیر یا دیوانه و یا قتل بحق باشد» بنقل از "فقه السنة" سید سابق .

«و حنفیه (با استناد به عمومیت حدیث (قاتل ارث نمی‌برد) گفتند : در قتل شبه عمد و خطا (قاتل) از میراث محروم می شود .. اما اگر مورث خود را به جهت قصاص یا حد یا دفاع از جانش بکشد – در نزد حنفیه و مالکیه و حنابله – از ارث (مقتول) محروم نمی شود» بنقل از : " الموسوعة الفقهیة " (3/23) و (32/329).

از بین فقهای معاصر؛ علامه ابن باز اینگونه ترجیح داده که ارث نمی برد، ایشان گفتند : «قاتل از مقتول ارث نمی برد، چه قتل از روی عمد باشد، و یا خطا باشد، هم دیه و هم کفاره بر او واجب می شود و تازه چیزی هم از او ارث نخواهد برد، به دلیل فرموده پیامبر صلی الله علیه وسلم : «لیس للقاتل من المیراث شیء». یعنی : «برای قاتل چیزی از میراث مقتول نیست». (نسائی در سنن "الکبری" (6367) و البانی "صحیح الجامع" (5422))» "مجموع فتاوی ابن باز" (20 /261) .

اما بعضی از علماء گفتند : از مقتول ارث می برد، اما از دیه او خیر، فقط از مابقی ماترکش ارث می گیرد. مثلا علامه ابن عثیمین گفته : «قول راجح در مسأله قتل اینست که : اگر وارث به عمد مورث خود را بکشد و شکی در تعمد او نباشد، در اینحالت او ارث نمی برد. ولی اگر از روی خطا باشد ارث می برد، ولی آیا از دیه هم ارث خواهد برد؟ خیر، ارث نمی گیرد، زیرا دیه جریمه ای بر دوش اوست، و در حدیثی که ابن ماجه روایت کرده آمده : « إن قتل أحدهما صاحبه خطأ ورث من ماله ولم یرث من دیته ». یعنی : «اگر یکی از زوجین دیگری را از روی خطا بکشد، از مال مقتول ارث می برد ولی از دیه ا ارث نخواهد برد»» "الشرح الممتع" (11/321).

البته حدیث مورد اشاره شیخ، ضعیف است، چنانکه بوصیری در "مصباح الزجاجة" آنرا ضعیف دانسته، حتی علامه البانی در "سلسلة الضعیفة" ( 4674 ) اسناد آنرا موضوع دانسته است.

منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).

 

والله اعلم

وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم

سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com