آیا کشیدن تصاویر خیالی جایز است؟ مثل انسانی که بال دارد و امثال آن؟
الحمدلله،
مسلم در صحیح خود از عایشه رضی الله عنها روایت کرده که گفت : « قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مِنْ سَفَرٍ وَقَدْ سَتَّرْتُ عَلَی بَابِی دُرْنُوکًا فِیهِ الْخَیْلُ ذَوَاتُ الأَجْنِحَةِ فَأَمَرَنِی فَنَزَعْتُهُ» مسلم (2107).
یعنی : «رسول خدا صلی الله علیه وسلم از مسافرت بازگشتند درحالیکه من در (حجره ام) را با پرده ای پوشانده بودم که بر آن تصویر اسب بالداری بود، پیامبر صلی الله علیه وسلم هنگامی که آنرا دید دستور داد آنرا دور اندازم».
این حدیث دلالت می کند که تصویر ذوی الارواح حتی اگر بصورت خیالی هم باشد، یعنی در عالم واقع وجود خارجی نداشته باشد، باز جایز نیست، چرا که در عالم واقع اسب بالدار وجود ندارد.
امام ماوردی رحمه الله می گوید : «.. اما تصویر موجود زنده ای که شبیه آن مشاهده نشده باشد، مثل تصویر پرنده ای که چهره اش مثل انسان باشد، و یا انسانی که بال دارد، در مورد تحریم آن دو رأی وجود دارد :
اول : حرام است، حتی حرمت آن بیشتر است، زیرا او در خلقت خداوندی ابداع کرده است، و پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : « وَکُلِّفَ أنْ ینفُخَ فیها الرُّوحَ وَلیْس بِنافخٍ ». یعنی : (کسیکه تصویر حیوان یا انسانی را بکشد) مؤظف می گردد که در آن روح بدمد، در حالیکه قدرت دمیدن را ندارد» به روایت بخاری .
دوم : حرام نیست، و این رأی ابوحامد مروزی است، زیرا آن (تصویر) با نقش و نگارهای دروغین پدید آمده و فقط شبیه صورت حیوان است.
بر طبق رأی اول : کشیدن صورت انسان حتی بدون بدن نیز حرام است.
و بر طبق رأی دوم : حرام نیست» "الحاوی فی الفقه الشافعی" (9/565).
رأی راجح و معتمد، رأی نخست است، چنانکه علامه رملی – امام شوافع زمان خود – گفته : «تصویر حیوان حرام است، حتی اگر مثل و مانند آن روئیت نشده باشد، مانند انسانی که بال داشته باشد» "حاشیة الرملی علی أسنی المطالب شرح روض الطالب" (3/226).
و در کتاب دائرة المعارف فقهی آمده : «شافعیه گفتند : ساخت تصاویر خیالی از انسان یا حیوان داخل در تحریم می شوند، و گفتند : (تصویر) انسانی که بال داشته باشد، یا گاوی که منقار داشته باشد، که نظیر آنها در بین مخلوقات یافت نمی شوند، حرام هستند ..
و واضح است که این حکم در مورد اسباب بازی کودکان صدق نمی کند، زیرا از حدیث عایشه رضی الله عنها وارد است که در بین عروسکهای او اسبی بود که دو بال داشت، هنگامی که پیامبر صلی الله علیه وسلم چشمش به آن افتاد خندید تا آنجا که دندان ایشان ظاهر شد. (به روایت ابوداود که صحیح است)» " الموسوعة الفقهیة " ( 12 / 111 ).
فتوای علماء هیئت دائمی افتاء در این باره را در (1259) نقل کردیم.
منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).
والله اعلم
وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
