عصر روز پنج شنبه خدای متعال به ما بچه ای اهداء نمود، قصد داریم ان شاء الله روز هفتم ولادتش عقیقه کنیم، ولی روز هفتم او را چگونه حساب کنیم، آیا روز پنج شنبه نیز باید حساب شود، و اگر بالفرض بعد از غروب می بود چگونه حساب می شود؟
الحمدلله،
مستحب است که عقیقه روز هفتم تولد نوزاد باشد، زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند : «کُلُّ غُلَامٍ مُرْتَهَنٌ بِعَقِیقَتِهِ تُذْبَحُ عَنْهُ یَوْمَ السَّابِعِ وَیُحْلَقُ رَأْسُهُ وَیُسَمَّی» صحیح ابن ماجه (2563).
یعنی : «هر نوزادی به خاطر عقیقه‌اش در گرو است که در روز هفتم تولد عقیقه ذبح، و سر نوزاد تراشیده و نامگذاری شود».
حال چگونه روز هفتم تولد را محاسبه کنیم؟
پاسخ : جمهور علمای مذاهب گفتند : بایستی روز تولد نیز محاسبه شود، البته بشرطیکه نوزاد قبل از غروب کامل بدنیا آمده باشد. اگر نوزاد بعد از غروب متولد شود بایستی از روز بعد آن محاسبه نمود، مثلا کسی که غروب روز پنج شنبه متولد می شود باید از روز جمعه حساب شود.
البته بعضی از علماء گفتند : اگر نوزاد بعد از زوال خورشید (بعد از اذان ظهر) متولد شود، روز تولد او حساب نمی شود و از روز بعد آن حساب می شود، حتی گفتند : اصلا روز تولد حساب نمی شود، مگر آنکه قبل از طلوع فجر (قبل از اذان صبح) بدنیا آید، و این رأی بعضی از فقهای مالکیه است. نگاه به : "التاج والإکلیل"(4/390).
ولی این رأی مخالف با رأی اکثریت علماء است، و رأی جمهور صحیح تر است.
امام نووی می گوید : «آیا روز ولادت نیز جزو آن هفت روز درنظر گرفته می شود؟
دو رأی وارد است که صحیح تر آن : احتساب روز ولادت است، پس شش روز بعد از آن (عقیقه) ذبح شود.
بر طبق رأی دوم؛ روز ولادت احتساب نمی شود و لذا هفت روز بعد از آن ذبح می شود، و این نظر بویطی است، ولی رأی اول با ظاهر احادیث موافقت می کند، و اگر نوزاد در شب به دنیا آمد روز بعد آن شب را باید (بعنوان اولین روز تولدش) در نظر گرفت و خلافی در این مورد نیست..» "المجموع" (8/411).
ودر کتاب دائرة المعارف فقهی آمده : «جمهور فقهاء گفتند که روز ولادت بعنوان یکی از این هفت روز حساب می شود، ولی اگر در شب زاده شود آنرا درنظر نمی گیرند، بلکه روز آتی آن را درنظر می گیرند» "الموسوعة الفقهیة" (30/279).
و علامه ابن عثیمین می گوید : «سنت است روز هفتم عقیقه را ذبح نمود، مثلا اگر بچه در روز شنبه به دنیا آید، روز جمعه آینده – یعنی یک روز قبل از روز ولادتش – ذبح می شود، و این این قاعده است؛ اگر روز پنج شنبه بدنیا آمد، روز چهارشنبه بعدش ذبح می شود، و بر همین منوال..» "الشرح الممتع"(7/493).
بنابراین به سوال کننده می گوئیم : روزهفتم تولد بچه شما، روز چهارشنبه است.
البته اگر ذبح عقیقه در روز هفتم مقدور نشد، می توان زودتر یا دیرتر اقدام نمود، و روز هفتم مستحب است، امام نووی می گوید : «اگر بعد از روز هفتم یا قبل از آن بعد از تولدش ذبح کند، عقیقه درست است، اما اگر قبل از تولدش ذبح کند، بدون خلاف درست نیست، بلکه در حکم گوشت گوسفند است» "المجموع"(8/411).
نکته : نامگذاری کودک در روز اول یا هفتم است، به دلیل حدیث انس بن مالک رضی الله عنه که گفت : رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند : «وُلِدَ لِی اللَّیْلَةَ غُلَامٌ، فَسَمَّیْتُهُ بِاسْمِ أَبِی إِبْرَاهِیمَ» مسلم (2315). «امشب صاحب پسری شدم، او را به اسم پدرم ابراهیم نامگذاری کردم». یعنی پیامبر صلی الله علیه وسلم همان شب برای پسرش اسم گذاشت.
و در حدیث دیگری از عایشه رضی الله عنها آمده که گفت : «عَقَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَنْ حَسَنٍ وَحُسَیْنٍ یَوْمَ السَّابِعِ وَسَمَّاهُمَا» صحیح ابن حبان (5311).
یعنی : «رسول خدا صلی الله علیه وسلم برای حسن و حسین در روز هفتم عقیقه کرد و نام نهاد». علامه البانی در «الإرواء» گفته : صحیح لغیره است، و شعیب أرنؤوط در تحقیق خود گفته : اسناد آن حسن است، و حافظ ابن حجر نیز در "فتح الباری" (9 / 589) صحیح دانسته است.
البته نام نهادن بچه بعد از روز هفتم هم بلامانع است.
منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).
والله اعلم
وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
